Buiten zorgen koeien voor minder uitstoot, aldus onderzoeker Gerard Migchels.© foto Getty Images/iStockphoto

Grote kans dat er komende maandag minder koeien in de wei te zien zijn. Boeren houden dan hun dieren binnen, uit protest tegen het stikstofbeleid. Maar als het aan Gerard Migchels van Wageningen University & Research ligt, gaan koeien juist vaker naar buiten om stikstof terug te dringen.

Migchels doet in de melkveehouderij al jaren onderzoek naar ammoniak, de stof die stikstof bevat. Daarnaast helpt hij boeren om uitstoot te verminderen. Hij is onderweg naar een proefboerderij in Leeuwarden, waar onderzoek wordt gedaan om minder uitstoot te veroorzaken. ,,In de media gaat het over het stikstofprobleem, maar het is eigenlijk het ammoniakprobleem. Dat is de uitstoot die we moeten proberen terug te dringen.’’

De onderzoeker hoopt dat het voor boeren juist steeds aantrekkelijker wordt om koeien naar buiten te doen, want dat heeft veel voordelen als het om die ammoniakuitstoot gaat, legt hij uit. ,,De hoogste ammoniakemissie van een melkveebedrijf komt uit stallen. Daar komt de poep en plas van een koe bij elkaar op de vloer en in de mestkelder. Door die vermenging ontstaat ammoniak. In een weiland komt poep en plas niet direct bij elkaar, dat wordt beter verdeeld omdat een koe rondloopt, om het simpel te zeggen.’’

Als koeien zo’n 720 uur per jaar buitenlopen, levert dat al gauw vijf procent minder staluitstoot op, zegt Migchels. Biologische boeren laten koeien 1440 uren of meer buiten lopen en daar is een zo’n tien procent minder staluitstoot te meten, aldus Migchels.

Nog een voordeel van koeien vaker in de wei: boeren hoeven minder mest uit te rijden over hun weilanden. ,,Je verzamelt minder mest in de stallen, dus hoeft minder uit te rijden. Buiten verspreiden de dieren het zelf. Bij het uitrijden van mest komt ongeveer de andere helft van de emissie van ammoniak vrij. Je hebt dus minder uitstoot als je minder uitrijdt. Daarnaast scheelt het in CO2-uitstoot van de machines. Dat draagt ook weer bij aan een groenere manier van bedrijfsvoering.’’ Nog een voordeel van koeien vaker in de wei: boeren hoeven minder gras te maaien, en minder gras ’in te kuilen’ om te bewaren. ,,Daar kan een boer geld mee besparen’’, aldus Migchels.

Maar, benadrukt de onderzoeker, koeien zomaar naar buiten doen is ook niet de oplossing. ,,Weidegang is vakwerk. Je moet als boer weten wat de samenstelling van het gras is en of je eventueel moet bijvoeren. En wat je je dieren dan moet geven voor een goed dieet. En: als het veel regent, gaat gras harder groeien. Dan bevat het veel eiwitten. En mocht het ontzettend heet zijn, is het vanuit dierenwelzijn weer beter om de dieren niet te veel in de hitte te laten staan. En weidegang heeft nog een voordeel. Het verse gras zorgt voor minder methaanemissie uit de koe. En dat is goed voor het klimaat.’’

Worden koeien gelukkiger als ze vaker naar buiten gaan? ,,Een lastige discussie, want we kunnen het ze niet vragen. Maar de meeste boeren willen hun dieren graag vaak buiten hebben, omdat het grazers zijn. Maar ik ken ook boeren die hun stallen binnen helemaal koevriendelijk gemaakt hebben, die denken wellicht daar net iets anders over. Maar over het algemeen zien boeren hun dieren graag buiten, merk ik.’’

Als boeren straks meerdere vergunningen nodig hebben, bestaat de kans dat hun werk bureaucratischer wordt.

,,Bij vergunningen wordt nu alleen naar de staluitstoot gekeken. Maar zet je koeien vaker buiten, neemt zowel die staluitstoot als de uitstoot bij het mestuitrijden af. Daar moet rekening mee gehouden worden. Daarnaast kan de weidegang wisselen per jaar, door bijvoorbeeld droogte of veel regen. Wat mij betreft kijk je per gebied als overheid, in plaats naar de individuele boer. De ene keer zal het ene bedrijf de dieren vaker buiten zetten, de andere keer de andere. Een eenvoudiger systeem lijkt me een betere oplossing, in plaats van meer regels.’’

Initiatiefnemers van de actie #30MeiKoeUitDeWei zijn LTO Nederland en Team Argo NL, die vrezen dat koeien straks binnen gehouden worden omdat er voor weidegang mogelijk een extra vergunning nodig is. Nu hebben boeren een vergunning voor de stallen, maar daar komt mogelijk dus een voor de weilanden bij. Boeren maken deze maandag foto’s van hun dieren in en uit de wei en de foto’s worden aan de Tweede Kamer overhandigd.

Wil je dagelijks alle hoogtepunten uit het nieuws in je inbox?