Dit artikel is exclusief voor abonnees, maar we bieden het u gratis aan.

Ook al gemerkt dat wanneer je je vuilniszak ’s ochtends buitenzet, het meestal geen half uur duurt voor eksters er grote gaten in gepikt hebben om er alles wat eetbaar is uit te halen? Intercommunales die de ophaling van restafvalzakken verzorgen, spreken van een groeiend probleem en raden aan om de vuilniszak desnoods in een kunststof vuilniscontainer te plaatsen.

Jeugdbendes, zo worden ze door vogelexperts genoemd. Jonge eksters die nog geen eigen territorium hebben en eten zoeken waar het te vinden is. Ze verplaatsen zich geregeld naar andere gebieden wat vaak voor overpopulaties zorgt. Want veel natuurlijke vijanden hebben ze niet, behalve dan grotere roofvogels. En daarnaast de mens. Eksters en kraaien mogen in Vlaanderen ter bescherming van fauna, professioneel geteelde gewassen en professionele fruitteelt gevangen en/of gedood worden. Dat betekent dat ze mogen afgeschoten worden, bejaagd door valkeniers en gevangen mogen worden met onder andere trechtervallen.

Dat er een overpopulatie is, daar wil Jan Rodts van Vogelbescherming Vlaanderen nochtans niet van horen. ‘Eksters doen het tegenwoordig ongelofelijk goed, dat kunnen we niet ontkennen’, zegt hij.

En ja, ze zorgen voor overlast. ‘Pikken tegen ramen, halen nesten leeg en zoeken eten waar het te vinden is. Onder meer in vuilniszakken.’ Natuurpunt noemde ze al de ‘zwarte schapen onder de tuinvogels’. Omdat ze vaak de schuld krijgen van alles.

‘Het is een probleem, ja. Vaak lokaal, maar wel verspreid over Vlaanderen’, zegt Jan Buysse van afvalintercommunale Incovo. ‘We krijgen daar geregeld telefoontjes over. Alles wat vogels of vossen uit de vuilniszakken halen voor de vuilniswagen is langsgeweest, moeten bewoners zelf opruimen. Alles wat onze mensen uit de zakken laten vallen, omdat ze kapotgepikt zijn, ruimen we zelf op’, zegt Buysse.

Weinig mensen hebben dan ook sympathie voor eksters en kraaiachtigen, zoals kraaien en kauwen. ‘Maar hen enkel afrekenen op het feit dat ze vuilniszakken kapotpikken, lijkt me wat kortzichtig. Ze hebben, net als elk ander dier, hun rol in de natuur’, zegt Jan Rodts.

We moeten niets doen aan de eksterpopulatie, zo vindt hij, we moeten vooral maatregelen nemen om te voorkomen dat ze zakken kapotpikken.

De grijze afvalzak in Sint-Niklaas, Sint-Gillis-Waas, Stekene, Temse en Waasmunster is vervangen door een afvalcontainer met ingebouwde chip. ‘Hoe minder restafval je produceert en meegeeft, hoe minder je moet betalen. En bovendien blijft alles netjes in de container zitten en krijgen wilde dieren geen kans om er iets uit te halen’, zegt de woordvoerder van intercommunale Miwa.

Meer en weer gemeenten en steden schakelen daarom over op afvalcontainers.

‘Bij ons blijven de huisvuilzakken behouden. Maar we raden mensen bij wie de zakken worden kapotgepikt aan om in een doe-het-zelfzaak bijvoorbeeld een vuilnisbak in kunststof te kopen. Met een deksel. Daarin kunnen ze de zak dan plaatsen, zodat de eksters er niet bij kunnen’, zegt Jan Buysse van Incovo nog.

Het is vooral een probleem in landelijke gemeenten en steden met veel bomen. Toch krijgen ze er ook in steden als Brussel en Antwerpen mee te maken. Daarom vraagt men om de vuilniszakken niet te lang op voorhand, dus niet de avond voor de ophaling, buiten te zetten. En op te letten met etensresten. Een trucje uit grootmoederstijd dat zou helpen is peper op en rond de zak strooien. Of eksters en andere dieren er moeten van niezen is niet bekend, maar ze blijven er alleszins af.

Je wil onze betalende artikels lezen maar nog geen abonnement nemen? Meld je aan en proef gratis van 3  plus-artikels.

Geen abonnee? Lees 5 plus-artikels gratis  

Ontdek al uw digitale voordelen als abonnee