Vanwege het coronavirus werken onze medewerkers thuis.

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Zap In De burgerwacht volgt Frans Bromet een buurtpreventieteam dat zijn takenpakket tot achter de voordeur heeft uitgebreid. Aspirant-techneuten doen er goed aan Het geheim van ASML te kijken.

Je zal jong zijn en in Rhoon-Noord wonen. Dat is een wijk in het dorp Rhoon, gelegen in de gemeente Albrandswaard, linksonder Rotterdam. Wil je met je koeltas vol flessen whisky, cola en Smirnoff Ice en je zakken vol wiet een avondje rustig blowen en zuipen met je vrienden aan de oever van de Maas of bij het verlaten winkelcentrum in het dorp, komt zo’n eikel met z’n fluorescerende jassie op z’n scooter je weer lastigvallen. Wat of je daar aan het doen bent en of de avondprogrammering bij het jeugdhonk niet een veel leuker tijdverdrijf voor je is.

Elf jaar geleden begon een ploegje vrijwilligers in Rhoon een buurtpreventieteam. De gemeente en politie kon de overlast en criminaliteit in de wijk niet de baas, en bezorgde burgers sprongen in dat gat. Hans Huijgen was destijds initiatiefnemer, inmiddels is hij de ongeketende burgemeester van het dorp en filmmaker Frans Bromet volgt hem en zijn team in De burgerwacht. Bromet stelt vast dat deze vorm van buurtpreventie wat verder strekt dan een WhatsApp-groepje van bezorgde buren. Spelen deze vrijwilligers niet te veel agentje?

Surveilleren doen ze vooral in het weekend ’s avonds en ’s nachts, doordeweeks rijden, scooteren en fietsen ze op veelal door de middenstand gedoneerde voertuigen „steekproefsgewijs” in de wijk. Hun takenpakket bepalen ze zo’n beetje zelf, hun drijfveer houdt het midden tussen bezorgdheid en bemoeienis. Laat aan Bromet maar over om vast te leggen op welk micro-niveau er wordt gehandhaafd. Soms knullig, soms serieus. Geraniums planten in buurt-bloembakken, lachgaspatronen rapen op de parkeerplaats, maar ook een zoektocht naar een verdacht wit bestelbusje met daarin twee „Marokkaans-achtige types”.

De jeugd is min of meer slachtoffer van die succesvolle preventie. Er wórden minder fietsen gejat, er zijn minder inbraken in het dorp, dus hebben de buurtwachten tijd en aandacht over voor jeugd die weliswaar hangt, maar niet direct voor overlast lijkt te zorgen. In coronatijd, zegt Hans Huijgen, is er een aandachtsfunctionaris huiselijk geweld aangesteld bij zijn team. „De ellende achter de voordeur komt niet altijd naar buiten.” De buurtwacht stapt de drempel over en verlegt de aandacht ook naar binnenshuis. Bewonderenswaardige behulpzaamheid of zien we hier burgers die zich ietsje te veel macht toe-eigenen?

Oppermachtig in de wereld van de hypermoderne technologie is een bedrijf in Veldhoven. VPRO’s Tegenlicht kreeg toegang tot de machinekamer van ASML, de ‘clean room’ waar technologen werken aan de „ingewikkeldste machine ter wereld” die niemand anders maken kan. Eén die chips maakt, de kleine zwarte doosjes die het kloppend hart zijn van de elektronica waarmee we betalen, navigeren, gamen. Bedrijven, landen, de hele wereld wacht op wat er bij ASML gemaakt wordt en de maker van de film, Kees Brouwer, doet een dappere poging om de directeuren en de techneuten aan hem en ons te laten uitleggen hóe ze samen bouwen aan iets wat niemand helemaal begrijpt.

We krijgen de opvallend vriendelijke en vrolijke mens achter de techneuten te zien, waardoor Het geheim van ASML meer wordt dan een rechttoe rechtaan bedrijfsportret. Plagerig legt Brouwer vast dat de adjunct-CEO, die buiten kantooruren hoogleraar industriële natuurkunde is, zijn koffie nog met een pinpas betaalt en niet weet hoe hij dat precies met z’n telefoon moet doen. Hij onderbreekt bruusk dé CEO die de waarden van z’n bedrijf nog eens wil opsommen („uitdaging, samenwerking, zorg”), en hij hoort een techneut zeggen dat ze vroeger de machines uitzwaaiden als die de fabriek verlieten. Alle jongens en meisjes die een technische studie overwegen, mbo of wo, moesten maar eens kijken.

Wat moet je deze week kijken? Tips voor boeiende programma’s, series en films

Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt. U kunt ons ook anoniem een tip geven.